«ΠΕΡΙ ΑΥΤΟΓΝΩΣΙΑΣ» της Μαρίας Κολοβού Ρουμελιώτη

 

 

«ΠΕΡΙ ΑΥΤΟΓΝΩΣΙΑΣ» της Μαρίας Κολοβού Ρουμελιώτη

 «Γνώθι σ’ αυτόν».   Αρχαία ελληνική  φράση  που πηγάζει από το ρήμα «γιγνώσκω» και την  αντωνυμία «εαυτός». Αποδίδεται  από πολλούς ερευνητές στον Χείλωνα  Δαμαγήτου τον Λακεδαιμόνιο, έναν απ' τους επτά σοφούς της αρχαιότητας˙  άλλοι το αποδίδουν στον Πλάτωνα, όμως η πλειονότητα των μελετητών και ερευνητών αρχαίων συγγραμμάτων, την αποδίδουν στον πρόδρομο του μονοθεϊσμού, Σωκράτη.

Κύριος στόχος της φιλοσοφίας του Σωκράτη, ήταν η διαπίστωση της αλήθειας, την οποία προσπαθούσε να εντοπίσει μέσω της λεγόμενης  μαιευτικής μεθόδου. Μέσα από διάφορες ερωτήσεις, ο Σωκράτης οδηγούσε τον συνομιλητή του στην διαπίστωση της άγνοιάς του, και στη συνέχεια με καινούργιες ερωτήσεις, τον κατεύθυνε στη διαπίστωση της αλήθειας, η οποία υπάρχει κρυμμένη σε κάθε άνθρωπο και πρέπει να βγαίνει στο φως. Οδηγός του Σωκράτη ήταν η επιγραφή για την αυτογνωσία στο μαντείο των Δελφών «ΓΝΩΘΙ ΣΑΥΤΟΝ».  Για να οδηγηθεί κάποιος στη γνώση απαιτείται πρώτα η αυτογνωσία, κυρίως η γνώση για την άγνοια του. Χαρακτηριστικό  είναι το απόφθεγμά του:«Εν οίδα, ότι ουδέν οίδα»  (ένα ξέρω, ότι δεν ξέρω τίποτα).

Αυτό που μας λέει ο Σωκράτης,  μας δίνει την δυνατότητα της συνεχούς επαγρύπνησης και αυτό-βελτίωσης του εαυτού μας, το να μην επαναπαυόμαστε και να παραμένουμε ξύπνιοι.

Αυτογνωσία σημαίνει να γνωρίζεις τον εαυτό σου!

Το να γνωρίζεις τι σου συμβαίνει, είναι η αρχή για να μπορέσεις να λύσεις ό,τι σε κράτα δέσμιο˙ κι είναι πολλά αυτά  που  κρατούν δέσμιο έναν άνθρωπο…

Ας μη ξεχνάμε πως, ζούμε σε ένα κόσμο «φυλακή», με παγιωμένες αντιλήψεις και συγχρονισμένες εκπομπές διάφορων ενεργειών, για να κρατούν το ανθρώπινο είδος σε κοιμισμένη κατάσταση. Το να αποφασίσει κάποιος  να έχει επίγνωση τι σου συμβαίνει, είναι μια πάρα πολύ κοπιαστική και επώδυνη εργασία  γι αυτόν που την κάνει.

Το να ανακαλύψουμε  όσα μας συμβαίνουν,  είναι αποτέλεσμα του δικού μας λόγου και των ιδεών που έχουμε  ή που μας έχουν εμφυσήσει κάποιοι άλλοι για εμάς.

Το να αντιληφθεί κανείς την παραπλάνηση που έχει υποστεί, και βάσει αυτής να λειτουργεί στις σχέσεις σου: τις ερωτικές, φιλικές, οικογενειακές, πολιτικές κ.α. είναι επώδυνο, και μόνο κάποιος που έχει δύναμη,  μπορεί να αποφασίσει ένα ταξίδι στην ανακάλυψη του εσωτερικού του Είναι και των δυνατοτήτων που έχει.

Έχει υποστηριχθεί  ότι η αυτογνωσία δεν είναι λογικά δυνατή, γιατί το ίδιο άτομο πρέπει να είναι υποκείμενο που ενεργεί τη γνώση και ταυτόχρονα αντικείμενο, στο οποίο πηγαίνει η γνώση αυτή. Όμως είναι αλήθεια ότι μόνο ο άνθρωπος έχει την δυνατότητα της εαυτού γνώσης και της αυτοπαρατήρησης που μας ξεχωρίζει από το ζωικό βασίλειο.

Η δυσκολία για αλλαγή  οφείλεται στη μη αποδοχή και στις εσωτερικές μας αντιστάσεις. Οι αρνητικές πεποιθήσεις και η χαμηλή αυτοεκτίμηση, εγείρουν περιττά εμπόδια στην επίτευξη οποιουδήποτε στόχου, όμως,  αυτό, δεν σημαίνει ότι δεν χρειάζεται καμία προσπάθεια.

Ας κρατήσουμε λοιπόν καλά τα  «γκέμια» στα άτια που είναι αναιδή. Ο Ηνίοχος μας, πάντα είναι εκεί για να μας βοηθήσει να πορευθούμε προς την αυτογνωσία, μαθαίνοντας το Λόγο που ήρθαμε σε αυτή τη ζωή.

« Άνθρωπε γνώρισε τον εαυτό σου και θα γνωρίσεις το Σύμπαν και τους Θεούς », λέει ένα από τα Δελφικά  παραγγέλματα.

Πολλές φορές μετά από κάποιο συνταρακτικό γεγονός που βιώσαμε (κάποια ασθένεια λόγου χάρη ή θάνατο), συμβαίνει να αλλάξει η αντιληπτικότητα μας, σε σχέση με την μέχρι τότε αντίληψη που είχαμε για αυτά που πιστεύαμε για τη ζωή και τους ανθρώπους. Αφού μετά από κάποιο σοκ αλλάζει η αντιληπτικότητα μας, γιατί να μην γνωρίσουμε τον εαυτό μας, κάτω από σκόπιμη και συστηματική αυτοπαρατήρηση;

Κανείς  δεν μπορεί να γνωρίσει ουσιαστικά τον άλλον, πάρα μόνο όταν  ο ίδιος εμβαθύνει στην σκόπιμη και συστηματική αυτοπαρατήρηση του εαυτού του, στην αγάπη του για ελευθερία και την προσφορά. Η εξάλειψη του εγωισμού, θα βοηθήσει στο να γνωρίσουμε   ποιοι είμαστε στην πραγματικότητα. Όταν αναγνωρίζουμε τα λάθη μας και σταματώντας να αποδίδουμε  σπουδαίες ιδιότητες στον εαυτό μας, θα έχουμε κάνει ένα βήμα προς την Αυτογνωσία.

«Τίποτα στον κόσμο δεν είναι τόσο δύσκολο  από το να πάρει κανείς το μονοπάτι που οδηγεί στον εαυτό του», είπε ο Έσσε Χέρμαν˙ κι «Αν ένας τρελός αποκτήσει επίγνωση της τρέλας του, βρίσκεται ήδη στο δρόμο για την πνευματική υγεία», είπε κάποιος άλλος σημαντικός άντρας. Ο  ρητός λόγος του Ιωάννη Χρυσόστομου : «Η συναίσθηση της άγνοιας, είναι ένα μεγάλο βήμα προς τη γνώση», ήρθε ως επισφράγισμα στο «Εν οίδα, ότι ουδέν οίδα» του Σωκράτη.

Η σωφροσύνη, η αδιαφορία για τα ασήμαντα και ο συνετός ζήλος για τα σπουδαία, πηγάζει μόνο απ' την αληθινή γνώση, η οποία στηρίζεται στην αυτογνωσία. Οι άνθρωποι που δεν προσπαθούν  να γνωρίσουν τον εαυτό τους, είναι εκείνοι που κουβαλάνε μαζί τους τις γνώμες των άλλων, και χρειάζονται την υποστήριξη των άλλων.

Όλοι μας έχουμε τρεις χαρακτήρες: Εκείνον που δείχνουμε, εκείνον που νομίζουμε ότι έχουμε κι εκείνον που έχουμε πραγματικά.

Είναι πολύ δύσκολο πράγμα να γνωρίσουμε   τον εαυτό μας  και γι αυτό  είμαστε αμαθείς ως προς τον πραγματικό σκοπό της ζωής. Και πάντα νομίζουμε πως μας αγαπάνε γιατί είμαστε καλοί… Και δεν μπορούμε να καταλάβουμε πως,  μας αγαπάνε, επειδή είναι καλοί εκείνοι που μας αγαπάνε! 

Η πληρότητα της αυτογνωσίας προϋποθέτει και τη γνώση του πώς μας βλέπουν οι άλλοι. Μήπως αυτά που δε γνωρίζουμε για τον εαυτό μας, είναι αυτά ακριβώς που οι άλλοι γνωρίζουν πολύ καλά; Ας μην ενοχλούμαστε λοιπόν  αν δε μας καταλαβαίνει ο πλησίον μας, καλύτερα θα ήταν,  να ενοχλούμαστε επειδή εμείς  δε είμαστε κατανοητοί. Για να  γνωρίσεις τον Εαυτό   σου και  τον Άνθρωπο, πρέπει να βυθιστείς μέσα σου!

 

                                                                                        

Μαρία Κολοβού Ρουμελιώτη