«Θα ήθελα να μιλήσω για την Μαρία…» ομιλία του Κίμωνα Αποστολόπουλου στην παρουσίαση του μυθιστορήματος «ΑΛΦΕΣ» της Μαρίας Κολοβού Ρουμελιώτη

«Θα ήθελα να μιλήσω για τη Μαρία…» του Κίμωνα Αποστολόπουλου. 
(Ομιλία που εκφώνησε κατά την παρουσίαση του μυθιστορήματος «ΑΛΦΕΣ»
της Μαρίας Κολοβού Ρουμελιώτη.

 Θα ήθελα να μιλήσω για την Συγγραφέα όπως την γνωρίζω για πάνω από 20 χρόνια και την ζω τρέχοντας μαζί της σε Μαραθώνιες αποστάσεις. Το βιβλίο θα το προσεγγίσω σαν αναγνώστης που το κράτα στο χέρι του χωρίς να το έχει διαβάσει όπως και εσείς. Έτσι θα το ιχνηλατήσω με τον προσωπικό μου πολυ-ευρυγωνιακό φακό δίνοντας έμφαση στο ανοικτό πλάνο του βιβλίου με κίνδυνο την ελαφριά ίσως παραμόρφωση των γεγονότων.

Η συγγραφέας παρουσιάζεται ενώπιον του αναγνώστη σαν πρόσωπο και ταυτόχρονα σαν άτομο.

Σαν άτομο παρουσιάζεται η συγγραφέας μέσα από την πλοκή τριών διαφορετικών χαρακτήρων μανάδων που έζησαν σε διαφορετικές εποχές και ανήκαν σε διαφορετικές κοινωνικές τάξεις. Και σαν πρόσωπο παρουσιάζεται ενώπιον μας με την αρχαιοελληνική έννοια του όρου που σημαίνει τον προς όψιν στραμμένο άνθρωπο όπως χαρακτηριστικά εικονογραφείται στο εξώφυλλο του βιβλίου.

Η λέξη πρόσωπο έχει σαν βάση το ρήμα «ορώ» δηλαδή βλέπω. Για τον αναγνώστη εγείρεται το ερώτημα. Τι μπορεί να δει η Συγγραφέας σαν πρόσωπο και όχι σαν άτομο;

Η συγγραφέας καλείται να δει  αυτό που βρίσκεται πέρα από τον ορίζοντα των ανθρώπινων γεγονότων και να το μεταφέρει μέσα από την γραφής της, στο βιβλίο ΑΛΦΕΣ.

Το αδύνατο να συλληφθεί, το άρρητο,το ανείπωτο, αυτό που βρίσκεται στο επέκτεινα, παρουσιάζεται ενώπιον μας,  αποκαλύπτεται και ταυτόχρονα κρύβεται μέσα στις διαφορετικές ιστορίες των τριών γυναικών του μυθιστορήματος. Πρέπει και ο αναγνώστης να το αναζητήσει γιατί  σου αποκαλύπτεται τελικά ότι και εσύ ζητάς να σου αποκαλυφθεί.

Η συγγραφέας, σαν εκκλησιαστικό άτομο, επέλεξε τρεις μανάδες,  σε τρεις διαφορετικές εποχές της Ελλάδας. Ο αριθμός τρία είναι ένας ιερός αριθμός. Σημαίνει το ένα και τα πολλά μαζί, ταυτόχρονα. Το ένα διαιρείται με τον εαυτό του και ξαναενώνεται με το δυο σχηματίζοντας το τρία . Όπως η τριαδική σχέση μάνα - παιδί -μανά και στην χριστιανική μας παράδοση η τριαδικότητα του Θεού σχετικοποιείται από την σχέση ότι ο Υιός είναι Θεός εκ του Πατρός.

Για να γίνεις Μάνα πρέπει να φύγεις από το εγώ σου, ελεύθερα να αγαπήσεις και να αγαπηθείς, να δοθείς στον άλλον σαν άθλημα της κοινωνίας των ανθρώπινων σχέσεων.

Μα τι κοινό στοιχείο  διαπερνά και ενώνει τις τρεις μάνες και τις τρεις εποχές σε μια μόνο μάνα και μια εποχή και αποτυπώνει η συγγραφέας  στο εξώφυλλο του βιβλίου. Στη εικόνα το σημαίνον ταυτίζεται με το σημαινόμενο.

Πολλές θα μπορούσαν να είναι οι μάνες της φωτογραφίας όμως ο δικός μου ευρυγώνιος φακός εστιάζει στην σημερινή πτωχευμένη Ελλάδα. Το σκηνικό κατάλληλο, η Ελλάδα φτωχή, ξυπόλυτη, πατάει σε γκρίζο χρώμα στην μέση του τοπίου υποδηλώνοντας την κίνηση του χρόνου, αναπαριστώντας την σημερινή οικονομική ένδεια.

Η συγγραφέας μάνα με τρία παιδιά ζωγραφίζει την υπαρξιακή κραυγή κάθε Ελληνίδας που έζησε και συνεχίζει να βιώνει τον αποχωρισμό του παιδιού της από η πατρίδα Ελλάδα που για μια άλλη φορά τα σκοτώνει.

Η νεαρή Ελλάδα από την ημέρα που γεννήθηκε το 1821 μέχρι σήμερα, ευτύχησε να μεγαλώσει να τριπλασιάσει τα εδάφη της και τον πληθυσμό της, όμως έζησε επτά πτωχεύσεις, τέσσερις εμφυλίους, επτά πολέμους.

Η μάνα Ελλάδα αδυνατεί να αντικρίσει την πραγματικότητα,  γυρίζει τις πλάτες στον αναγνώστη, αδυνατεί να τον κοιτάξει στα μάτια. Αναπολεί τις παλιές δόξες νοιώθει ντροπή για την πτώση. Ο τοίχος του Δημοσίου Χρέους και ο αποκλεισμός των αγορών ορθώνεται ενώπιον της. Η απληστία, το εγώ, η ύλη, τα θανάσιμα αμαρτήματα της πτώσης.

Η συγγραφέας φέρνει όμως και τον αναγνώστη ενώπιον των ευθυνών του με το Ελληνόπουλο που κουβαλάει στην πλάτη της.

«Έχω μέλλον σε αυτό τον τόπο»  είναι τα λόγια του παιδιού όταν το κοιτάς στα μάτια.

Μηχανικά ο αναγνώστης σκύβει τα μάτια από ντροπή και ενοχές. Η Ελληνική κοινωνία βρίσκεται σήμερα σε μια κατάσταση μετεωρισμού. Δεν ξέρει σε πια κατεύθυνση να πάει, ένας νέος διχασμός, ακολουθεί την πτώχευση,  μέσα η έξω από το ευρώ είναι ένας από αυτούς.

Η σημερινός Έλληνας μπορεί να μοιάζει η με τον Άμλετ του Σαίξπηρ ή τον Ηλίθιο του Ντοστογιέφσκι. Ο ηλίθιος είναι ανεπίδεκτος μαθήσεως ενώ ο Άμλετ είναι αναποφάσιστος. Όπως έρχεται το φάντασμα του πατέρα Άμλετ και τον καλεί να δράσει έτσι και η Μαρία με τις «Άλφες» μας καλεί να δράσουμε και να φύγουμε από την αναποφασιστικότητα. Όχι όμως με την βία αλλά με την Αγάπη και την Αντίσταση. Οικογενειακά οικόσημα,  δεν είναι τυχαίο που το βιβλίο το αφιερώνει στις αγαθές ψυχές των γονιών της που την έμαθαν να αγαπά και να αντιστέκεται.

Έτσι η Μαρία αποφάσισε να γίνει Μαραθωνοδρόμος, κατάλληλος χώρος ή Λέσχη Φαέθων.  Επέλεξε να τρέξει στην Μαραθώνια διαδρομή του Ολυμπισμού στην διαδρομή Πύργος - Αρχαία Ολυμπία.

«Τα πρώτα χιλιόμετρα τα τρέχεις με το σώμα και τα υπόλοιπα με την ψυχή» είχε ακούσει από τον μέντορας της και το μονολογούσε στη διάρκεια της διαδρομής. Στη γραμμή του τερματισμού ένας νέος προσωπικός κύκλος διαγράφηκε αυτός του δρομέα και στο σημείο τομής του ήδη διαγραμμένου κύκλου της αυτού σαν ζωγράφος, ποιήτρια και λογοτέχνης ανθίζει ο πολιτισμός με τον αθλητισμό.

«Το νους υγιή εν σώματι υγιή» στο χώρο της Αρχαίας Ολυμπίας ενσαρκώθηκε στη τομή των κύκλων.

Η Μαρία στη ζωή δεν κάνει το ταξίδι της επιστροφής στην Ιθάκη, αυτού τού νόστου με την Καβαφική σημασία , αλλά το ταξίδι πέρα από την Ιθάκη όπως το εννοεί ο Καζαντζάκης.

Ιθάκη για την Μαρία είναι το ανοικτό πέλαγος. Καράβι το σώμα της σαν δρομέας και κουπιά που το κινούν η αγάπη και η αντίσταση, με καπετάνιο το νου της.

Στο τέλος αυτής της Ιθάκης, εκεί στο άπειρο θέλει να γονατίσει ενώπιον του θεού και να τον ευχαριστήσει για την κρυμμένη δύναμη που της εμφύσησε.

Συνηθίζεται να λένε να είναι το βιβλίο καλοτάξιδο εγώ θέλω να ευχηθώ να είναι και ο συγγραφέας καλοτάξιδος σε αυτό το ταξίδι αυτογνωσίας σαν homo viator, άνθρωπος ταξιδευτής.

25 Γενάρη 2017

Κίμωνας Αποστολόπουλος

* Ο Κίμωνας Αποστολόπουλος είναι οικονομολόγος, πρώην Διευθυντής της Τράπεζας Πειραιώς και συνεργάτης του salos.gr