 |
«ΣΕΜΝΟΤΗΣ» Ιδιότυπη εικαστική δημιουργία της Μαρίας Κολοβού – Ρουμελιώτη.…
|
Δημιουργώντας βήμα – βήμα πάνω στον καμβά, άρχισε να εμφανίζεται εμπρός μου μια γλυκιά και καλοσυνάτη μορφή. Μα καθώς έπλαθα τα χείλη της και χτένιζα τα μαλλιά της, μια ψυχική ευδαιμονία με πλημμύρισε.
Έπειτα, άφησα τα υλικά και το φως να αναπαυτούν μαζί της αφού πρώτα την βάπτισα: «ΣΕΜΝΟΤΗΣ».
Mαρία Κολοβού-Ρουμελιώτη
------------
Κριτική Ζωγραφικής και Ποιήματος "ΣΕΜΝΟΤΗΣ" - Μαρία Κολοβού-Ρουμελιώτη. Γράφει ο Rizal Tanjung (Κριτικός Τεχνης, Πρόεδρος του Ινστιτούτου Τέχνης Old Track, Πρόεδρος του Εκπαιδευτικού Ιδρύματος Sekapur Sirih και Πρόεδρος του Φόρουμ Παραδοσιακής Επικοινωνίας Μέσων (FK-METRA) στην Παντάνγκ -Ινδονησία)
I.
Ο πίνακας με τίτλο «Σεμνότης» της Μαρίας Κολοβού-Ρουμελιώτη παρουσιάζει την όψη μιας γυναίκας, κατασκευασμένη από χονδρές υφές αλλά εμποτισμένη με τρυφερότητα. Οι πινελιές των μαλλιών, τα αχνά περιγράμματα του προσώπου και το απαλό φως που χαϊδεύει την επιφάνειά τους προκαλούν μια αίσθηση που είναι τόσο αληθινή όσο και άυλη. Η φιγούρα δεν είναι απλώς ένα φυσικό πορτρέτο αλλά μάλλον η ακτινοβολία ενός ήθους - μια ψυχή χαραγμένη στον καμβά.
Από καλλιτεχνική-ιστορική σκοπιά, το έργο ενώνει το πνεύμα της ελληνικής κλασικής ανακούφισης με σύγχρονες πειραματικές τάσεις. Απορρίπτει τον νατουραλιστικό τρισδιάστατο ψευδαίσθηση χαρακτηριστικό της Αναγέννησης, και αντ' αυτού επιστρέφει σε μια αρχαία ελληνική αρχή: μίμηση (μίμηση της πραγματικότητας), αν και με την επίγνωση ότι αυτό που μιμείται δεν είναι μόνο το σώμα, αλλά η ψυχή που κατοικεί μέσα σε αυτό. Οι τραχές υφές θυμίζουν την πατίνα του μαρμάρου διαβρωμένη από το χρόνο, σαν να επανασύνδεσε τον θεατή με τους ναούς της Αθήνας ή τα γερασμένα γλυπτά του Παρθενώνα, που διατηρούν ακόμα την ιερή τους αύρα.
Η Μαρία Κολοβού-Ρουμελιώτη συνοδεύει τη ζωγραφική της με μια ποιητική αφήγηση:
> *"Βήμα βήμα πάνω στον καμβά,
μια γλυκιά και ευγενική μορφή άρχισε να εμφανίζεται μπροστά μου.
Αλλά καθώς έκανα σχήμα στα χείλη της και χτένιζα τα μαλλιά της,
μια πνευματική ευτυχία με πλημμύρισε.
Μετά στάθηκα, έκανα δύο βήματα πίσω,
και άρχισε να της απαγγέλλει στίχους:
Σεμνή ομορφιά μου,
Όμορφα ριγμένα στο καλούπι της ψυχής,
Άσε τα χείλη σου να τραγουδήσουν λόγια αγάπης,
Και άσε τα μάτια σου να δουν αυτό που επιθυμεί η καρδιά σου. ”*
Αυτό το ποίημα δεν είναι απλώς μια εξήγηση - είναι ένας φιλοσοφικός ύμνος. Αντηχεί στη σκέψη του Πλάτωνα, όπου η εξωτερική ομορφιά δεν είναι παρά ένα μονοπάτι προς την αληθινή ομορφιά: kalon kagathon - το όμορφο που είναι και το καλό. Για τον Πλάτωνα, η αληθινή ομορφιά δεν κατοικεί σε ένα υπέροχο σώμα, αλλά στην ψυχή που διαμορφώνει αυτό το σώμα. Αυτός ο πίνακας, με τα αόριστα χαρακτηριστικά και τα απόντα μάτια, επιμένει ότι το να βλέπεις δεν είναι θέμα αισθήσεων, αλλά καρδιάς.
Εδώ, ο τίτλος «Σεμνότης» γίνεται κλειδί. Στα αρχαία ελληνικά, η έκταση (semnotis) υποδηλώνει ιερότητα, αξιοπρέπεια, πνευματική χάρη - μια ομορφιά πέρα από τη φυσική μορφή. Το "Semnotis" δεν είναι απλώς όμορφο, αλλά ευγενές· δεν είναι απλώς ένα πρόσωπο, αλλά μια αύρα. Ονομάζοντας έτσι το έργο της, η καλλιτέχνης τοποθετεί τη δημιουργία της μέσα στην ελληνική φιλοσοφική παράδοση που είδε τον άνθρωπο ως μικρόκοσμο: μια μικρή αντανάκλαση της κοσμικής αρμονίας.
Ο Αριστοτέλης κάποτε επιβεβαίωσε ότι η τέχνη είναι ένα μονοπάτι κάθαρσης - η κάθαρση της ψυχής από τα συναισθηματικά βάρη. Το ποίημα που συνοδεύει αυτόν τον πίνακα είναι ακριβώς αυτό: κάθαρση. Ο καλλιτέχνης νιώθει «πνευματική ευδαιμονία» όταν ολοκληρώνει το πρόσωπο. Έτσι, τέχνη δεν είναι μόνο η δημιουργία ενός αντικειμένου αλλά και η κάθαρση της εσωτερικής ύπαρξης του δημιουργού.
Ο πίνακας ψιθυρίζει και του Σωκράτη, που αναζητούσε για πάντα την καλοκαγαθία - την αρμονία ανάμεσα στο όμορφο και το καλό. Το πρόσωπο του «Σεμνότης» δεν είναι ανατομικά τέλειο, παρόλα αυτά μεταφέρει μια εσωτερική αρμονία. Μαλλιά ιχνηλατημένα σαν ποτάμια που κυλούν, ένα πρόσωπο θολό σαν σκιές στη σπηλιά του Πλάτωνα και μια ευγενική έκφραση που προσεγγίζει το βασίλειο της ιδέας και όχι της πραγματικότητας.
---
Τα Ποιητικά του Σεμνότης
Το "Semnotis" είναι κάτι περισσότερο από ένα οπτικό έργο τέχνης. Είναι ένας διάλογος μεταξύ ζωγραφικής, ποίησης και αρχαίας ελληνικής φιλοσοφίας. Μέσα από υφές πινελιές που εμφανίζονται ταυτόχρονα κλασικές και μοντέρνες, και μέσα από ένα ποίημα που ρέει με τρυφερότητα, το έργο δηλώνει ότι η αληθινή ομορφιά είναι η ιερότητα της ψυχής, όχι η μορφή του σώματος.
Όπως γράφει η ίδια η ζωγράφος: τα χείλη που απεικονίζονται δεν είναι χείλη από σάρκα, αλλά πνευματικά χείλη που τραγουδούν λόγια αγάπης. Τα μάτια δεν απουσιάζουν μέσω ελαττώματος, αλλά ως πρόσκληση να δεις με την καρδιά. Και το όνομα «Σεμνότης» είναι μια υπενθύμιση ότι στην τέχνη, όπως και στη ζωή, το πιο όμορφο είναι η ευγενής απλότητα - η ιερή απλότητα της ύπαρξης.
---
ΙΙ
ΣΕΜΝΟΤΗΣ: Ένα Μανιφέστο της Ελληνικής Φιλοσοφίας σε Καμβά και Στίχο
Από τον Καμβά στην Ψυχή
Όταν η Μαρία Κολοβού-Ρουμελιώτη εφαρμόζει μπογιά σε καμβά, φαίνεται να ανατρέχει το μακρύ ταξίδι των αρχαίων Ελλήνων στην αναζήτηση τους για καλόν (ομορφιά) και αγαθόν (καλοσύνη). Το δυσδιάκριτο γυναικείο πρόσωπο, τα μαλλιά που κυλούν σαν ποιητικά ποτάμια και το φως που ακτινοβολεί από σκονισμένες υφές δεν είναι απλές αναπαραστάσεις του φυσικού. Είναι σύμβολα - ένα είδωλον, μια σκιά που μας καλεί να κοιτάξουμε πέρα από το σώμα, στην ουσία της ψυχής.
Το ποίημά της ανοίγει αυτή την πόρτα του νοήματος:
«Σεμνό μου κάλλος
Σε αυτές τις σύντομες γραμμές, ο ζωγράφος διοχετεύει τη φωνή του Πλάτωνα. Αντηχεί στο Συμπόσιο, όπου ο Σωκράτης μιλάει για τη σκάλα της αγάπης: ξεκινώντας από την αγάπη για τα όμορφα σώματα, ανεβαίνοντας στην αγάπη των όμορφων ψυχών και τελικά φτάνοντας στην ίδια την Ομορφιά - αιώνια, αθάνατη και ανέγγιχτη.
Σεμνότης: Ευγενική Ιερότητα
Η ελληνική λέξη «σεμνότης» είναι κάτι παραπάνω από αισθητική - είναι πνευματική κομψότητα, αξιοπρέπεια που δεν προστάζει αλλά ακτινοβολεί. Στην ελληνική παράδοση, σεμνός σημαίνει «αγαστός, σεβαστός, ιερός.» Ο Αριστοτέλης στη Ρητορική περιγράφει τα semnotes ως τρόπο ζωής που αποκαλύπτει εσωτερική τιμή, όχι απλώς εξωτερική εμφάνιση.
Ονομάζοντας τον πίνακα «Σεμνότης», ο καλλιτέχνης επιβεβαιώνει ότι το πρόσωπο δεν είναι απλό πορτρέτο. Είναι μια εικόνα, μια πόρτα για το ιερό. Τα ακαθόριστα μάτια δεν είναι ψεγάδια αλλά ο καθρέφτης του Πλάτωνα: σκιές που μας προκαλούν να τρυπήσουμε μέσα από τη «σπηλιά» των αισθήσεων και να κινηθούμε προς το φως της ιδέας.
Ελληνικές Ανακούφιση και Σύγχρονα Ίχνη
Οπτικά, το έργο έχει τις ρίζες του στην ελληνική κλασική παράδοση - μαρμάρινα ανάγλυφα, γλυπτά σκαλισμένα σε τοίχους ναών. Οι χονδροειδείς υφές μοιάζουν με χρονοβόρες πατίνες, προκαλώντας αρχαιολογία, σαν να ξαναβρήκε το πρόσωπο από τα ερείπια της αρχαιότητας. Κι όμως η Μαρία απορρίπτει τον αναγεννησιακό φυσιολατισμό. Αντ' αυτού μας μεταφέρει σε ένα ημι-αφηρημένο βασίλειο, όπου η ατελής μορφή ανοίγει τον δρόμο προς το νόημα.
Αυτός είναι ο διάλογος μεταξύ παρελθόντος και παρόντος - μεταξύ του Φειδία, του μεγάλου γλύπτη του Παρθενώνα και του σύγχρονου καλλιτέχνη που καταλαβαίνει ότι η ομορφιά δεν είναι πλέον τελειότητα αναλογίας, αλλά απήχηση του πνεύματος.
Ποίηση ως Κάθαρσις
Η Μαρία δεν σταματά να ζωγραφίζει - τραγουδάει σε στίχο. Κάνοντας αυτό, ακολουθεί τα βήματα του Αριστοτέλη. Στην Ποιητική, ο Αριστοτέλης ονομάζει την τέχνη ως μονοπάτι κάθαρσης - κάθαρσης της ψυχής. Η αφήγηση που γράφει δεν είναι τεχνικό σημείωμα αλλά ποιητικό τελετουργικό. Απομακρύνεται από τον καμβά, κοιτάζει πάνω του και αρχίζει να «προσεύχεται» στις στροφές.
Οι λέξεις – «Αφήστε τα χείλη σας να τραγουδούν λόγια αγάπης / Και αφήστε τα μάτια σας να δουν αυτό που επιθυμεί η καρδιά σας» - ενσαρκώνουν την ένωση σώματος και πνεύματος. Τα χείλη -όργανα της σάρκας- αγάπης, ενώ τα μάτια -παράθυρα της ψυχής- βλέπουν τι λαχταρά η καρδιά. Αυτή είναι η Σωκρατική Καλοκαγαθία: η αρμονία σώματος και ψυχής, ομορφιάς και καλοσύνης.
Η Φιλοσοφία της Σιωπής
Το πρόσωπο φαίνεται γαλήνιο, μιλώντας μέσω σιωπής. Αυτή είναι η αρχαία ελληνική σοφροσύνη: η σοφία στην αυτοσυγκράτηση, η ισορροπία της λογικής και της επιθυμίας. Η φιγούρα του «Σεμνότης» στέκεται στο κατώφλι μεταξύ θνητού και αιώνιου. Είναι ανθρώπινο, αλλά ταυτόχρονα μια αντανάκλαση του θεϊκού λάμπει μέσα από την απλότητα.
Για τους Έλληνες, το kalon (το όμορφο) ήταν πάντα συνδεδεμένο με το σύμπαν. Το σύμπαν είναι τάξη, και η τάξη είναι ομορφιά. Ο άνθρωπος, με το απλό του πρόσωπο, είναι ένα μικροσκοπικό σύμπαν. Σε αυτόν τον πίνακα βλέπει κανείς τα μαλλιά ως κοσμικά ποτάμια, το θολό πρόσωπο ως φεγγάρι τυλιγμένο στην ομίχλη και την ελλιπή μορφή ως πρόσκληση για να τα ολοκληρώσει με τη φαντασία της ψυχής.
---
Το Σεμνότης ως Ποιητικό Μονοπάτι
Τελικά, το "Σεμνότης" δεν είναι μόνο έργο τέχνης αλλά φιλοσοφικό μανιφέστο. Διδάσκει ότι η αληθινή ομορφιά είναι η ιερή απλότητα που ακτινοβολεί από την ψυχή, όχι από το σώμα. Επιβεβαιώνει την ιδέα του Πλάτωνα, την κάθαρση του Αριστοτέλη και την καλακαγκάθια του Σωκράτη.
Συγχωνεύοντας την υφή ζωγραφική με τρυφερό στίχο, η Μαρία Κολοβού-Ρουμελιώτη δημιουργεί ένα έργο που μιλάει δύο γλώσσες ταυτόχρονα: τη γλώσσα της μορφής και τη γλώσσα της λέξης. Μέσα σε αυτό, η «Σεμνότης» γίνεται γέφυρα μεταξύ τέχνης, φιλοσοφίας και πνευματικότητας.
Και όπως υποδηλώνουν οι τελικοί της στίχοι, καλούμαστε κι εμείς να δούμε με την καρδιά - γιατί το σωματικό μάτι δεν θα αιχμαλωτίσει ποτέ το ιερό φως.
Το «Σεμνότης» είναι το πρόσωπο της απλής αιωνιότητας: ένας πίνακας που αναπνέει με την ψυχή της αρχαίας Ελλάδας, όμως μιλάει με αιώνια φωνή.
Δυτική Σουμάτρα, Ινδονησία, 2025.
Με τι λόγια να ευχαριστήσω τους εκλεκτούς μου φίλους ,
τους χαρισματικούς Ποιητές και Άοκνους εργάτες των Τεχνών και του Πολιτισμού, που μεταλαμπαδεύουν στον κόσμο τον παλμό της Αγάπης, της Ειρήνης , της Φιλίας και Συνεργασίας των λαών!
Σας ευχαριστώ μεγάλε καλλιτέχνη, Rizal Tanjung , που αγκαλιάζετε με σεβασμό το έργο μου και του δίνεται πνοή ζωής μέσα στον χρόνο!
Σας ευχαριστώ εκλεκτή μου φίλη, μεγάλη ποιήτρια, ειρηνίστρια,
Eva Lianou Petropoulou για τις Γέφυρες Πολιτισμού που χτίζετε και γεφυρώνεται τις αποστάσεις , δημιουργώντας δεσμούς φιλίας κι αλληλεγγύης!
Πάντα με σεβασμό στο πρόσωπό σας!
Η κάτωθι κριτική αξίζει να διαβαστεί, όχι γιατί είναι κριτική που αφορά δική μου εικαστική δημιουργία.... αλλά για να δείτε πως, ένας μεγάλος Καλλιτέχνης, λάτρης του αρχαίου Ελληνικού πολιτισμού και τέκνο της Σουμάτρας, γνωρίζει καλύτερα από εμάς τους Έλληνες , τις έννοιες του Καλού κι Αγαθού!
Ο Rizal Tanjung είναι καλλιτέχνης και πολιτιστική προσωπικότητα που γεννήθηκε στην Παντάνγκ και έχει αφιερώσει τη ζωή του στις τέχνες από το 1975. Ως κεντρική προσωπικότητα στην ανάπτυξη των τεχνών στη Δυτική Σουμάτρα, έχει σκηνοθετήσει 63 θεατρικές παραγωγές σε διάφορες περιοχές της Ινδονησίας. Εκτός από το έργο του στο θέατρο, είναι ενεργός συγγραφέας. Τα γραπτά του εκτείνονται σε θεατρικά έργα, διηγήματα, σειριοποιημένες ιστορίες, ποίηση, πολιτιστικά άρθρα και άρθρα για την ανάπτυξη παραδοσιακών, μοντέρνων και σύγχρονων τεχνών. Στον τομέα των πολιτιστικών οργανισμών, ο Rizal Tanjung έχει διατελέσει Πρόεδρος του Teater Moeka Padang, Πρόεδρος του Ινστιτούτου Τέχνης Old Track, Πρόεδρος του Εκπαιδευτικού Ιδρύματος Sekapur Sirih και Πρόεδρος του Φόρουμ Παραδοσιακής Επικοινωνίας Μέσων (FK-METRA) στην Παντάνγκ. Υπήρξε επίσης μέλος του διοικητικού συμβουλίου του Συμβουλίου Τεχνών της Δυτικής Σουμάτρας και του Συμβουλίου Τεχνών της Παντάνγκ, και συμμετείχε ενεργά στο Lembaga Bumi Kebudayaan (Ινστιτούτο για τον Πολιτισμό της Γης). Η συμβολή του εκτείνεται πέρα από τη θεατρική σκηνή, σε ρόλους ως παρατηρητής, μέλος κριτικής επιτροπής, ομιλητής και επιμελητής για διάφορα κυβερνητικά ιδρύματα, όπως το Υπουργείο Τουρισμού, το Υπουργείο Παιδείας, το Υπουργείο Πολιτισμού, το Υπουργείο Επικοινωνίας και Πληροφόρησης, το Πολιτιστικό Πάρκο UPTD και πολλά πανεπιστήμια σε όλη τη Δυτική Σουμάτρα. Έχει επίσης διατελέσει επιμελητής στο Κέντρο Διατήρησης Πολιτιστικής Κληρονομιάς (BPK), υπογραμμίζοντας τη βαθιά του συμμετοχή στη διατήρηση και καλλιέργεια του τοπικού πολιτισμού. Η αφοσίωση και η συνέπεια του Rizal Tanjung τον έχουν καθιερώσει ως μία από τις κορυφαίες προσωπικότητες στο πολιτιστικό και καλλιτεχνικό τοπίο της Δυτικής Σουμάτρας, υποστηρίζοντας επίμονα τη συνέχεια της παράδοσης μέσω δημιουργικών έργων και πολιτιστικής σκέψης.
Thousands of thanks from the bottom of my heart, respected friend of the arts and literature. Every time I read your articls , I am speechless for your knowledge of the World History of Art and Philosophy. Your sharp mind, your hard work and your dedication to what you create: They impress us and inspire us.
Light is not born in our eyes, it is born outside and far from us... And it comes to meet us to dispel our darkness!...
Our eyelids resemble open pages of some ancient parchment inscribed with Light, scented with tears and breaths of God!...
Creating, we have the illusion of immortality!... The body will dissolve... it will become soil!... but our actions will be left behind to carve the souls of those left behind!... May God bless you!
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου