Μια παρέα στην ιστορική Γορτυνία

Στη γη του Πάνα, στην ορεινή Γορτυνία της φυσικής ζωής και της καλής φιλοξενίας, εξερευνούμε τα χωριά που είναι παραδομένα στην αγκαλιά του Μαινάλου. Η πρώτη στάση είναι στη Βυτίνα, ένα από τα πιο γνωστά χωριά της Γορτυνίας και από τα πρώτα που αναπτύχθηκαν τουριστικά. Γύρω από τη μεγάλη πλατεία, οι δρόμοι οδηγούν σε πολυτελείς ξενώνες και μαγαζάκια με τοπικά προϊόντα, ενώ υπάρχουν επίσης αρκετές ταβέρνες και καλόγουστα καφέ για καλό φαγητό και χαλάρωση. Από εκεί ο δρόμος οδηγεί στην Αλωνίσταινα, έναν από τους πιο ορεινούς οικισμούς της Πελοποννήσου σε υψόμετρο 1.220 μ. Με λίγους κατοίκους και παραδοσιακή ατμόσφαιρα, προσφέρεται για βόλτες στη φύση.

Παρόμοια εικόνα αντικρίζουμε στο Βαλτεσίνικο, που είναι χτισμένο αμφιθεατρικά και κυριολεκτικά πνιγμένο στα έλατα. Το υψόμετρο των 1.200 μ. εγγυάται πάντα δροσιά, αλλά και τα πρώτα χιόνια το χειμώνα!

Ψηλά είναι χτισμένα και τα Λαγκάδια ή αλλιώς το «Κρεμαστό Χωριό». Βρίσκονται σε υψόμετρο από 850 έως 1.050 μ. και έχουν χαρακτηριστεί παραδοσιακός διατηρητέος οικισμός. Θα δείτε πολλά πέτρινα παραδοσιακά κτίρια, ενώ διαθέτει αρκετούς ξενώνες και ταβέρνες.

Χτισμένη ανάμεσα σε δύο πλαγιές, η Δημητσάνα είναι από τα μεγαλύτερα χωριά της περιοχής. Ο κεντρικός δρόμος είναι συχνά γεμάτος κόσμο, που κατευθύνεται είτε στον Λούσιο ποταμό είτε στις μονές της περιοχής. Το ίδιο το χωριό προσφέρεται για περπάτημα και περιήγηση εξερευνώντας τα παλιά πέτρινα αρχοντικά.

Μόλις εννέα χιλιόμετρα πιο κάτω, η Στεμνίτσα έχει επίσης χαρακτηριστεί παραδοσιακός οικισμός και οι στενοί δρόμοι της «δυσκολεύουν» τα μεγάλα και ογκώδη αυτοκίνητα των εκδρομέων.

Το Ελληνικό, πάλι, είναι πύλη για τα extreme sports στο ποτάμι, αλλά και σημείο συνάντησης την Κυριακή το μεσημέρι, οπότε οι ταβέρνες του χωριού βάζουν σούβλες και περιμένουν τους επισκέπτες.

Και έπεται η Καρύταινα. Το ιστορικό χωριό είναι και ένα από τα πιο γραφικά της περιοχής. Χαρακτηρισμένο ως παραδοσιακός οικισμός από το 1978, έχει πετρόχτιστα αρχοντικά, καλντερίμια και πολλά αξιοθέατα, όπως το μεσαιωνικό κάστρο και οι βυζαντινές εκκλησίες. Αξίζει να δείτε επίσης το παλιό ερειπωμένο γεφύρι της Καρύταινας, το οποίο βρίσκεται ακριβώς κάτω από την ψηλή καινούργια γέφυρα.

Ολα τα χωριά του Μαινάλου, ακόμη και τα πιο μικρά, όπως το Ζυγοβίστι και η Παλούμπα, κρύβουν τοπία μοναδικής φυσικής ομορφιάς και ανθρώπους φιλόξενους και ανοιχτόκαρδους. Η περιήγηση στην ορεινή Γορτυνία, σε απόσταση μόλις δύο ωρών από την Αθήνα, είναι ιδανική ευκαιρία για απόδραση κοντά στη φύση και χαλάρωση.

ΤΙ ΝΑ ΚΑΝΕΤΕ

Ανακαλύψτε το Σπήλαιο Κάψια. Από τα πιο αξιόλογα σπήλαια της Ελλάδας, το σπήλαιο Κάψια είναι γεμάτο εντυπωσιακούς σταλακτίτες και σταλαγμίτες, ενώ στην «Αίθουσα των Θαυμασίων» θα δείτε πετρώματα σε εντυπωσιακά χρώματα. Το σπήλαιο είναι ανοιχτό καθημερινά από τις 9 το πρωί έως τις 3 το μεσημέρι. 

Για καλό κρασί. Μια βόλτα στα οινοποιεία της περιοχής θα σας δώσει την ευκαιρία να δείτε τη διαδικασία παραγωγής εκλεκτών οίνων, αλλά και να προμηθευτείτε κρασί κατευθείαν από την πηγή. Το Οινοποιείο Καλόγρη βρίσκεται στο χωριό Κάψια, ενώ το Κτήμα Σπυρόπουλου βρίσκεται κοντά στην Αρχαία Μαντινεία (15ο χλμ. επαρχιακής οδού Τρίπολης-Αρτεμισίου).

Οπωσδήποτε στο Αρκουδόρεμα. Μία από τις γνωστές τοποθεσίες του Μαινάλου για τους φυσιολάτρες, το Αρκουδόρεμα βρίσκεται ανάμεσα στα χωριά Λιμποβίσι και Πιάνα. Μέσα στη χαράδρα, στο σημείο αυτό υπήρχε παλιά ένα ζωντανό χωριό. Σήμερα, ανάμεσα στα έλατα, θα δείτε το εκκλησάκι της Παναγίας.

Υπαίθριο Μουσείο Υδροκίνησης. Είναι πλέον από τα must αξιοθέατα της Δημητσάνας, στο οποίο αναπαριστάνεται η προβιομηχανική παραδοσιακή ζωή. Σε έκταση ενός στρέμματος και μέσα σε πυκνή βλάστηση και τρεχούμενα νερά, θα δείτε νεροτριβές, αλευρόμυλους, μπαρουτόμυλους, βυρσοδεψεία και ρακοκάζανα. Το μουσείο είναι ανοιχτό καθημερινά από τις 10 το πρωί έως τις 5 το απόγευμα και το εισιτήριο κοστίζει 3 ευρώ.

 «Τρεις Λαλούν» στη Δημητσάνα. Και μετά την περιήγηση στο μουσείο, λίγη χαλάρωση. Το πέτρινο δίπατο καφέ-μπαρ είναι ανοιχτό όλη μέρα για καφέ, πρωινά, γλυκά και ροφήματα. Χαλαρώστε στους άνετους καναπέδες δίπλα στο τζάκι, διαβάστε περιοδικά και βιβλία και ακούστε ποιοτική μουσική: από έντεχνο και ροκ μέχρι τζαζ και μπλουζ. Ανοιχτό μέχρι αργά το βράδυ για ποτό. 

www.treislaloun.gr

Πολυχώρος «Αρκαδιανή». Ολα ξεκίνησαν από το γαστρονομικό φεστιβάλ παραδοσιακού φαγητού που άρχισε να διοργανώνει ο τοπικός σύλλογος το 1997 στο χωριό Ψάρι Τρικολώνων. Οι εκδηλώσεις είχαν μεγάλη επιτυχία, και έτσι γεννήθηκε η ιδέα για ένα κέντρο καταγραφής και ανάδειξης της γορτυνιακής γαστρονομίας και των τοπικών προϊόντων. Στον πολυχώρο Αρκαδιανή θα δείτε το παραδοσιακό μαγειρείο, βιβλιοθήκη με τίτλους βιβλίων μαγειρικής, ένα μίνι λαογραφικό μουσείο, το περιβόλι και το λαχανόκηπο, τη μικρή βιοτεχνία για την παρασκευή ζυμαρικών και ένα μαγαζάκι απ’ όπου μπορείτε να προμηθευτείτε τοπικά προϊόντα. 

Στον Λούσιο με... προσοχή. Με μήκος 15 χλμ. και πλάτος περίπου 2 χλμ., το φαράγγι του Λούσιου είναι από τα πιο εντυπωσιακά της χώρας. Ο Λούσιος συναντά τον Αλφειό ποταμό, ενώ εισόδους για το φαράγγι θα βρείτε κοντά στη Δημητσάνα και στο χωριό Ελληνικό. Η διάσχιση του φαραγγιού είναι μοναδική εμπειρία, αφού όλη η περιοχή έχει ανακηρυχθεί χώρος υψηλής οικολογικής προστασίας λόγω του φυσικού κάλλους, της πανίδας και της χλωρίδας. Ο Λούσιος είναι ιδανικός επίσης για όσους αγαπούν το ράφτινγκ αλλά και για όσους θα ήθελαν να έρθουν για πρώτη φορά σε επαφή με το σπορ! Ο βαθμός δυσκολίας δεν είναι μεγάλος και θα απολαύσετε τη διαδρομή παρατηρώντας τη βλάστηση και τα γεφύρια που θα συναντήσετε. Απαραίτητη προϋπόθεση για δραστηριότητες στο ποτάμι, να το επιτρέπει ο καιρός. Κάποιες από τις εταιρείες που δραστηριοποιούνται στην περιοχή είναι η Trekking Hellas, η Περιπέτεια και η Brainwaves

Από τη Μονή Φιλοσόφου στη Μονή Προδρόμου. Η πιο παλιά και ιστορική μονή της Γορτυνίας είναι χτισμένη στη δυτική πλευρά του φαραγγιού του Λούσιου. Η Μονή Φιλοσόφου ιδρύθηκε το 963 και αποτελεί μοναδικό δείγμα βυζαντινής αρχιτεκτονικής. Η μονή είναι γνωστή και ως «κρυφό σχολειό», αφού εικάζεται ότι στα χρόνια της τουρκοκρατίας λειτούργησε ως σχολείο. Τον 17ο αιώνα ιδρύθηκε η νέα Μονή Φιλοσόφου σε κοντινή απόσταση, στην οποία λειτούργησε σημαντική ιερατική σχολή, η Σχολή της Δημητσάνας. Απόφοιτοί της ήταν τόσο ο Γρηγόριος ο Ε΄ όσο και ο Παλαιών Πατρών Γερμανός. Από την άλλη πλευρά του Λούσιου θα φτάσετε μέσω μονοπατιού στη Μονή Προδρόμου, η οποία βοήθησε ποικιλοτρόπως την Επανάσταση του 1821. 

Στη Ζάτουνα του Θεοδωράκη. Χτισμένο σε υψόμετρο 1.050 μ., το χωριό Ζάτουνα έχει μοναδική θέα. Λιθόστρωτα δρομάκια, καφενεία και λιγοστοί κάτοικοι είναι η εικόνα που θα συναντήσετε. Το «Διεθνές Κέντρο Μίκης Θεοδωράκης» στεγάζεται στο παλιό πέτρινο δημοτικό σχολείο του χωριού. Ο συνθέτης έμεινε εξόριστος στη Ζάτουνα κατά τη διάρκεια της χούντας. 

> Ωρες λειτουργίας: Παρασκευή 16.00-18.00 και Σάββατο, Κυριακή 11.00-14.00

Γραφική Καρύταινα. Το ιστορικό χωριό της Καρύταινας είναι και ένα από τα πιο γραφικά της περιοχής. Χαρακτηρισμένο ως παραδοσιακός οικισμός από το 1978, το χωριό έχει πετρόχτιστα αρχοντικά, καλντερίμια και πολλά αξιοθέατα, όπως το μεσαιωνικό κάστρο, αλλά και πολλές βυζαντινές εκκλησίες. Αξίζει να δείτε το παλιό ερειπωμένο γεφύρι της Καρύταινας, που βρίσκεται ακριβώς κάτω από την ψηλή καινούργια γέφυρα.

Χιονοδρομικό Κέντρο Μαινάλου. Λειτουργεί κάτω από την ψηλότερη κορυφή του βουνού (1.981 μ.), στο οροπέδιο της Οστρακίνας. Σε κοντινή απόσταση από τη Βυτίνα (12 χλμ.), το χιονοδρομικό διαθέτει επτά πίστες, τρεις αναβατήρες, snowboard park και σαλέ. Η ημερήσια κάρτα για το χιονοδρομικό κέντρο κοστίζει 15 ευρώ τις αργίες και τα Σαββατοκύριακα και 10 ευρώ τις καθημερινές. Εκπτωση παρέχεται σε φοιτητές και σε παιδιά κάτω των 12 ετών.

Παραδοσιακά προϊόντα. Η γορτυνιακή γη παράγει εξαίσια προϊόντα και οι άνθρωποί της τα επεξεργάζονται, ακόμα, με παραδοσιακούς τρόπους. Γι’ αυτό, φεύγοντας από την περιοχή, αξίζει να προμηθευτείτε ελατόμελο από τις πλαγιές του Μαινάλου, γλυκά του κουταλιού, τραχανά, τις γνωστές χυλοπίτες Δημητσάνας και πολλά ακόμη αγνά προϊόντα. 

Στο Παντοπωλείον στη Στεμνίτσα και στα Φιλέματα στην επαρχιακή οδό Καρκαλού-Δημητσάνας θα βρείτε όλα τα παραπάνω καλούδια.

ΜΕΤΑΒΑΣΗ
Για να προσεγγίσετε αυτά τα ορεινά χωριά της Γορτυνίας, θα ακολουθήσετε την εθνική οδό Αθηνών - Κορίνθου και κατόπιν τις πινακίδες προς Τρίπολη. Μετά τη σήραγγα του Αρτεμισίου θα συναντήσετε πολλές κατατοπιστικές πινακίδες για τα χωριά. Η Βυτίνα απέχει 183 χλμ. από την Αθήνα, η Δημητσάνα 203, η Στεμνίτσα 211 και το Ελληνικό 219 χλμ.
ΔΙΑΜΟΝΗ
Nefeles Mainalon Resort (Καρδαράς, www.nefelesmainalon.gr). Δεκαπέντε πολυτελείς σουίτες-βίλες απαρτίζουν το συγκρότημα, το οποίο βρίσκεται ανάμεσα σε έλατα και κοντά στο χιονοδρομικό κέντρο. Το προσωπικό του resort θα σας πληροφορήσει και για βόλτες και δραστηριότητες στην περιοχή. Από 90 ευρώ το δίκλινο με πρωινό.
Art Mainalon Hotel (Βυτίνα, www.artmainalon.gr). Βρίσκεται στο κέντρο του χωριού και τιμά το όνομά του: αυθεντικά έργα τέχνης Ελλήνων και ξένων καλλιτεχνών κοσμούν τα δωμάτια και τους κοινόχρηστους χώρους. Το εστιατόριο «Δειπνοσοφιστές» προσφέρει μια μοναδική γαστρονομική εμπειρία, χρησιμοποιώντας παραδοσιακά προϊόντα της περιοχής. Από 90 ευρώ το δίκλινο.
Arcadia Resort (Βυτίνα, www.arcadia-resort.com). Τρεις διαφορετικοί τύποι σουίτας και deluxe δίκλινα σε μοντέρνες γραμμές. Οι executive και οι luxury σουίτες διαθέτουν ενεργειακό τζάκι. Από 114 ευρώ το δίκλινο.
Seleni Suites (Βυτίνα, www.selenisuites.com). Μοντέρνες και φωτεινές σουίτες με πολλές παροχές: ξυλόσομπα, ασύρματο ίντερνετ και σε κάποιες σουίτες υδρομασάζ. Από 100 ευρώ η σουίτα με πρωινό.
Γόρτυς (Ελληνικό, www.gortis.gr). Στο κέντρο του χωριού, το παλιό οικογενειακό αρχοντικό του 1900 ανακαινίστηκε και φιλοξενεί οχτώ ατμοσφαιρικά δωμάτια και μία σουίτα. Παλ χρώματα, μίνιμαλ διάθεση στους εσωτερικούς χώρους και στο εξωτερικό ένας κήπος για να απολαμβάνετε τον πρωινό σας καφέ. Από 55 ευρώ το δίκλινο με πρωινό.

Ελαιών (Ελληνικό, www.innelaion.gr). Οχτώ μοναδικά δωμάτια διαθέτει ο παραδοσιακός ξενώνας: επιλέξτε το δωμάτιο «Αρκαδία» για το μεγάλο σαλόνι με το τζάκι ή το δωμάτιο «Φλωρεντία» με το γωνιακό τζάκι και τα country αισθητικής έπιπλα. Από 60 ευρώ το δίκλινο με πρωινό.
Προσέληνος (Δημητσάνα, www.proselinos.gr). Στην πιο παλιά γειτονιά της Δημητσάνας, την Πλάτσα, ο ξενώνας στεγάζεται σε ανακαινισμένη παλιά κατοικία του 18ου αιώνα. Τα δωμάτια κοσμούνται με αντικείμενα αντίκες, παραδοσιακά έπιπλα και συλλογές από βιβλία και φωτογραφίες. Από 80 ευρώ το δίκλινο με πρωινό.
Εν Δημητσάνη (Δημητσάνα, www.en-dimitsani.gr). Χτισμένος σε παραδοσιακό μοτίβο, με κυρίαρχα υλικά την πέτρα και το σκούρο ξύλο, ο ξενώνας διαθέτει 12 δωμάτια με τζάκι, ξύλινες οροφές, αρχοντικά έπιπλα και υδρομασάζ. Τα μπαλκόνια έχουν θέα στη Δημητσάνα και στον Λούσιο ποταμό. 100 - 120 ευρώ το δίκλινο με πρωινό και ξύλα για το τζάκι.Ξενώνας Καζάκου (Δημητσάνα, www.xenonaskazakou.gr). Το αρχοντικό του 1851 στεγάζει 5 δωμάτια, από τα οποία 2 είναι τρίκλινα και 2 τετράκλινα. Το πρωινό του ξενώνα ξεχωρίζει και περιλαμβάνει ζυμωτό χωμί, χειροποίητες μαρμελάδες και τοπικά προϊόντα. Σερβίρεται και στο δωμάτιο μέχρι τις 11 π.μ. Από 70 ευρώ το δίκλινο με πρωινό.
Nerida Boutique Hotel (Δημητσάνα, www.nerida-hotel.gr). Με boutique αισθητική και country στοιχεία, το ξενοδοχείο προσφέρει δίκλινα και τρίκλινα δωμάτια, σουίτες και family rooms. Σε όλους τους χώρους υπάρχει δωρεάν Wi-Fi. Από 94 ευρώ το δίκλινο με πρωινό.
Αρχοντικό Καλτεζιώτη (Κάψια, www.kaltezioti.gr). Luxury boutique hotel, παραδοσιακό αρχοντικό, chalet και villas. Ο,τι και αν επιλέξετε, θα έχετε άψογη εξυπηρέτηση και αξέχαστη διαμονή. Από 110 ευρώ το δίκλινο.
Ξενοδοχείο Κεντρικόν (Λαγκάδια, www.kentrikon-hotel.gr). Στο κέντρο του χωριού, διαθέτει 20 καλαίσθητα δωμάτια με ζωγραφιές πάνω από το κεφαλάρι και μοντέρνα μίνιμαλ διακόσμηση. Από 70 ευρώ το δίκλινο με ημιδιατροφή στο εστιατόριο.
Πέτρινος Πύργος (Βαλτεσίνικο, www.petrinos-pirgos.gr). Το τετραώροφο πέτρινο επιβλητικό πυργόσπιτο αποκαταστάθηκε και στεγάζει σήμερα επτά δωμάτια με μεγάλα κρεβάτια, ανατομικά στρώματα, ενεργειακό τζάκι και μπάνιο με υδρομασάζ. Από 80 ευρώ το δίκλινο.
Ελοβα (Ζάτουνα, www.elova.gr). Ο νεόχτιστος ξενώνας (πρωτολειτούργησε το καλοκαίρι του 2012) βρίσκεται σε μία από τις πλαγιές του χωριού Ζάτουνα και έχει φανταστική θέα προς το φαράγγι του Λούσιου αλλά και το οροπέδιο της Μεγαλόπολης. Τα δωμάτια είναι μοντέρνα διακοσμημένα και διαθέτουν τζάκι. Από 65 ευρώ με πρωινό.
Μπελλαίικο (Στεμνίτσα, www.mpelleiko.gr). Ενα παραδοσιακό στεμνιτσιώτικο σπίτι με δύο ορόφους είναι στην ουσία ο ξενώνας, καθώς οι περισσότεροι χώροι του έχουν μετατραπεί σε πολύ όμορφα δωμάτια. Σάλα, Κάμαρα, Οντάς, Κατώι είναι μόνο μερικές από τις επιλογές. Από 75 ευρώ το δίκλινο. 

ΦΑΓΗΤΟ

Κόκκινα Πιθάρια (Βυτίνα). Παραδοσιακή κουζίνα με δημιουργικές πινελιές. Δοκιμάστε το κρασάτο κουνέλι, το χοιρινό γλυκοκαυτερό και τον καγιανά.
Κληματαριά (Βυτίνα). Το παλιό ταβερνάκι έχει σήμερα επεκταθεί και έχει διακοσμηθεί με οικογενειακά κειμήλια και φωτογραφίες. Το παραδοσιακό φαγητό, όμως, παραμένει σταθερό. Δοκιμάστε άγρια χόρτα, πίτες με χειροποίητο φύλλο, αρνί στη γάστρα, παστό χοιρινό και ντόπια κρέατα.
Δρυμώνας (Δημητσάνα). Το ανακαινισμένο παραδοσιακό σπίτι στεγάζει την ταβέρνα και ο χώρος είναι διακοσμημένος με αντίκες και παλιά αντικείμενα. Τα μαγειρευτά που προσφέρονται είναι πεντανόστιμα και φτιαγμένα με ντόπια υλικά: μελιτζάνες στο φούρνο, κόκορας κοκκινιστός με χυλοπίτες, κουνέλι ριγανάτο κ.λπ.
Στο κιούπι (Δημητσάνα). Στον κεντρικό δρόμο της Δημητσάνας, με μοντέρνα ατμόσφαιρα και καλαίσθητη διακόσμηση. Το μενού περιλαμβάνει παραδοσιακές πίτες και σούπες, χοιρινό γάστρας, κατσικάκι λαδορίγανη και πολλές ακόμη επιλογές.
Ζέρζοβα (Παναγιά). Στην πλατεία του χωριού Παναγιά, το μικρό ταβερνάκι προσφέρει ντόπια υλικά, μαγειρεμένα με παραδοσιακό τρόπο. Δοκιμάστε άγρια χόρτα, τυριά παραγωγής των ιδιοκτητών και ντόπια κρέατα ψημένα στα κάρβουνα.
Μανιάτης (Λαγκάδια). Με μοντέρνα διακόσμηση και ιδιαίτερο φωτισμό, το εστιατόριο σερβίρει παραδοσιακές γεύσεις, όπως χωριάτικη τυρόπιτα, κατσικάκι στη γάστρα, κόκορα με χυλοπίτες και χωριάτικο λουκάνικο.
Κληματαριά (Βαλτεσίνικο). Χοιρινό με σέλινο, χορτόπιτα, στιφάδο με γίδα και άλλα εξαιρετικά παραδοσιακά πιάτα θα γευτείτε στον πέτρινο χώρο της ταβέρνας. Τα ψητά της ώρας είναι από κρέατα της περιοχής, ενώ πολλά από τα ορεκτικά είναι χειροποίητα.
Του Ταλούμη (Ελληνικό). Από το 1937 βρίσκεται στην πλατεία του χωριού και τόσα χρόνια σερβίρει τους επισκέπτες. Δοκιμάστε κόκορα με χυλοπίτες, κουνέλι πρωτογιάχνι και πεντανόστιμα και καλοψημένα κρεατικά της ώρας. Τις Κυριακές συνήθως μπαίνει και σούβλα.

Πηγή: ΛΙΝΑ ΚΑΠΕΤΑΝΙΟΥ