Ομιλία του Παναγιώτη Μεντζελόπουλου –καπετάνιος και επιθεωρητής Εμπορικού Ναυτικού-ειρηνοδρόμος, κατά την παρουσίαση της συλλογής διηγημάτων «ΤΟ ΧΡΥΣΑΦΙ ΤΗΣ ΓΗΣ ΜΟΥ» της Μαρίας Κολοβού Ρουμελιώτη, εκδόσεις «ΔΟΝΤΙ», Πάτρα, 2018.

«….Επόμενος ομιλητής, ο Καπετάνιος. Ο Ειρηνοδρόμος, Παναγιώτης Μεντζελόπουλος. Η λεβεντιά!» είπε ο δημοσιογράφος της ΕΡΤ Παναγιώτης Θεοδωρακόπουλος και ο κύριος Παναγιώτης ξεκίνησε by heart την συγκινητική ομιλία του  χωρίς τη χρήση σημειώσεων:

Ευτυχισμένη στιγμή! Δεν θα ‘θελα ποτέ να φύγει αυτή εδώ η στιγμή, ανάμεσα σε αυτό το πάνελ,  με την Μαρία δίπλα μου, το Κίμωνα, κι όλους εσάς, αγαπημένοι μου και έντιμοι κυρίες και κύριοι. Επαναλαμβάνω: δεν θα ‘θελα να τελειώσει ποτέ αυτή η στιγμή!

Μου είπαν να μιλήσω… να λάβω μέρος στην παρουσίαση του βιβλίου της Μαρίας. Προσπάθησα  να γράψω… μα σκέφτηκα ότι, για να μιλήσει κανείς για τα βιβλία της Μαρίας- για το συγγραφικό της έργο, για το εικαστικό της έργο,   για την προσφορά της: θα έπρεπε να γράψει κι άλλα βιβλία!  Και για να μη σας κουράσω, και για να μη φέρνω μαζί μου χαρτιά και σημειώσεις, τα άφησα όλα πίσω, στο καράβι∙ και ήρθα εδώ για να μιλήσω από καρδιάς.  (Επίτρεψέ μου  Μαρία, σε παρακαλώ. Δεν θα ξεχάσω τη στιγμή, εκείνο το βράδυ με το Γιάννη σου, που με καλέσατε και μου είπατε να λάβω μέρος  στην παρουσίαση του βιβλίου σου   «Το χρυσάφι της γης μου». Δεν θα ξεχάσω ποτέ αυτό το πράγμα!)

Επήρα το βιβλίο, εδιάβαζα μέχρι αργά τη νύχτα. Σηκώθηκα, κατά τις δύο η ώρα… Έφτιαξα καφέ. Ξαναδιάβασα… Πήρα και το βιβλίο το πρωί στο καράβι. Την ώρα του καφέ, το διάβαζα στους ναυτικούς. Σταματήσανε σε εκείνα τα λόγια που γράφεις για την κοπέλα εκείνη που ψάχνει εναγωνίως να βρει δουλειά∙ που σταματάει απέναντι στο καφέ, που στρίβει τσιγάρο, και παρόλο που στρίβει το τσιγάρο εκείνη τη στιγμή: βλαστημάει την ώρα και τη  στιγμή που στρίβει το τσιγάρο! (Συμφωνεί με όλα αυτά που εγώ κάνω αγώνα σε όλη τη ζωή, ενάντια στο τσιγάρο). Και τελικά, πετάει αυτό το «χτικιό» όπως λες μες το βιβλίο σου! Πετάει  μακριά τα τσιγάρα από τη ζωή της!

Μου είπαν οι ναυτικοί να τους το ξαναδιαβάσω. Και  ξέρεις γιατί!...

Διαβάζοντας το βιβλίο της Μαρίας, αυτό το συγκεκριμένο βιβλίο «Το χρυσάφι της γης μου»,  η Μαρία γράφει σε α΄ πρόσωπο και γ΄  πρόσωπο. Ο πρωταγωνιστής μιλά στο α΄  πρόσωπο∙ οι ατάκες του υπέροχες, η μία καλύτερη από την άλλη∙  και όταν σταματά ο πρωταγωνιστής που μιλά στο πρώτο πρόσωπο, μετά, έρχεται ο σκηνοθέτης –ένας απομηχανής θεός που φτιάχνει το ντεκόρ, που φτιάχνει εικόνες, που φτιάχνει πράγματα, Μαρία μου, που μπορεί   να μπει μέσα ο καθένας από εμάς και να νομίσει πως αυτός είναι ο ήρωας! Να πάρει τις ατάκες του ήρωα σου και να τις κάνει δικές του. Δηλαδή, αφήνει τόσο χώρο στο σκηνοθέτη –στο γ’ πρόσωπο, που σε κάνει να αισθάνεσαι τόσο όμορφα! Και προχωράς… Προχωράς… Τι  να πω! Είναι τόσο σπουδαίο το έργο σου  και ο τρόπος που είναι γραμμένο, όπως προανέφερα: σε α΄ πρόσωπο και γ΄  πρόσωπο.

Θα σταματήσω κυριολεκτικά σε κάτι που μελέτησα πολλές φορές, διότι έχω διαθέσει σε αυτό το κομμάτι όλο τον ελεύθερο χρόνο της ζωής μου και πολλή από το χρόνο που είχα για την οικογένειά μου: τα παιδιά μου και τη σύζυγο μου  Μαριάννα.( Συγχωρέστε με  που σας πήρα αρκετό χρόνο ασχολούμενος με μεγάλες αποστάσεις! Να τρέχω μαραθώνιους  σε όλη την Ελλάδα, για την ειρήνη και το περιβάλλον!). Εσύ Μαρία μου, μέσα από το βιβλίο σου, μετατρέπεις ένα ατομικό άθλημα που είναι ο μαραθώνιος, σε ομαδικό- οικουμενικό άθλημα! Κάνεις κάτι που είναι ΠΡΟΤΟΓΝΩΡΟ! Μας καλείς να συντρέξουμε μαζί σου. Καλείς  τον κόσμο, εσύ, μια γυναίκα με το σύζυγο σου, τα παιδιά σου, τις δουλειές σου, που   τρέχει μαραθώνιο. Εδώ θα κάνω μια παρένθεση. (Γνώρισα  τη Μαρία πριν τέσσερα χρόνια, να είναι στον Πύργο μετά από έναν μεγάλο αγώνα που   είχαμε τελειώσει∙ είχαμε   τερματίσει στην Αρχαία Ολυμπία∙ να έχουνε βγει όλα τα νύχια της∙ να είναι τα παπούτσια της γεμάτα αίματα… και λέω: «Πω πω τι πάθαμε! Η γυναίκα δεν θα έλθει ποτέ να ξανατρέξει  κοντά μας!», κι όμως η Μαρία, να λοιπόν, πέρυσι, στις 12 Νοεμβρίου ήρθε μαζί μας στην Αθήνα κι έτρεξε την κλασική διαδρομή∙ τον αυθεντικό μαραθώνιο∙ και μέσα στην 6^η δεκαετία της ζωής της, η Μαρία μας, λέει τόσα πολλά για το μαραθώνιο! Μετατρέπει το μήνυμα του  Φιλιππίδη που έφερε το μήνυμα της νίκης και της ελευθερίας στην Αθήνα∙ το μετατρέπει  σε ένα μήνυμα που λέει σε όλο τον κόσμο να σηκωθεί από τον καναπέ∙ ότι μπορεί να τρέξει, όπως μια γυναίκα στην 6^η δεκαετία της ζωής της, με τόσα πράγματα που έχει στο νου της, που κάνει μαραθώνιο∙ αυτό, λοιπόν, που διδάσκω εγώ μια ολόκληρη ζωή!)

 Όλοι μας  μπορούμε να κάνουμε μαραθώνιο! Να ξεπεράσουμε τον εαυτό μας. Να ξεπεράσουμε τις απελπισίες, τις κακουχίες, τη μιζέρια… και ιδίως αυτή την εποχή, όπως λες κι εσύ, Μαρία μου: Την εποχή αυτή της μιζέριας, να σηκωθούμε και να ξεπεράσουμε τον εαυτό μας. Οι ήρωες σου,  εσύ η ίδια, δεν σταματάς όταν κουράζεσαι∙ σταματάς όταν φτάσεις στον σκοπό σου∙ όταν μπεις στο Καλλιμάρμαρο∙ όταν  κάνεις τον κύκλο του θρυάμβου∙ όταν πάρεις το μετάλλιό σου  και ακούσεις απέξω να φωνάζουν «Μαρία». Έχεις  κάνει όλη τη μαραθώνια διαδρομή… Ξαναγεννιέσαι τρέχοντας περνώντας όλα αυτά τα πράγματα  κι όπως ξέρεις, τα πρώτα μέτρα –τα πρώτα χιλιόμετρα,  τα τρέχουμε με το σώμα μας, τα υπόλοιπα τα τρέχουμε με την ψυχή μας!... Τα τελευταία 10 χιλιόμετρα, εκεί που κατεβαίνουμε μετά το Σταυρό  της Αγίας παρασκευής, που πατάμε περισσότερο με τη φτέρνα και κάθε πάτημα το ακούμε μέχρι τον αυχένα: εκεί, πέρα, χρειαζόμαστε τη βοήθεια όλων των θεών της γης να επικαλεστούμε, για να μπορέσουμε να τερματίσουμε. Ξαναγεννιόμαστε σε αυτή τη διαδρομή, όπως ωραία μας την περιγράφεις. Παρακαλώ όλους να διαβάσετε μια και δυο φορές αυτό το διήγημα για να πάρετε κουράγιο στη ζωή σας.  Συγκλονίζει αυτό το διήγημα της Μαρίας  «Από τον Μαραθώνα στο Καλλιμάρμαρο». Δεν σταματά η Μαρία∙ δεν σταματά καθόλου. Συνεχίζει! Και αυτό μας κάνει να πιστεύουμε  ότι μέσα στο βιβλίο της «Το χρυσάφι της γης μου» που αναφέρει σε ένα ωραίο διήγημα, είναι το χρυσάφι της ίδιας της Μαρίας.  (Η Μαρία, η ψυχούλα της, είναι το ίδιο το χρυσάφι. Το μυαλό της ευφυέστατο. Το  σώμα της  υγιές. Αυτό είναι το χρυσάφι της Μαρίας!)

Μέσα στο βιβλίο της πάλι, σε ένα άλλο διήγημα γράφει για τα ινδάλματά της. Τα ινδάλματα, οι ήρωες της  που μας γράφει μέσα στο βιβλίο της: είναι η ίδια η Μαρία∙ αυτή η Μαρία που είναι δίπλα μου∙ η  κυρία Μαρία Κολοβού Ρουμελιώτη, η σύζυγος του αγαπημένου μου φίλου Γιάννη, αυτή που μας εμψυχώνει όλους επειδή είναι αυτή  η ίδια ήρωας! Τα ινδάλματα, οι ήρωες της που αναφέρει μέσα στο βιβλίο της, είναι η ίδια η Μαρία∙ αυτοί οι ήρωες που πρέπει όλοι εμείς να πάρουμε παράδειγμα γιατί οι ήρωες αυτοί δεν κοιμούνται, δεν ξεκουράζονται, δεν απογοητεύονται, παρά μόνο, προσπαθούνε συνέχεια.   Γι αυτό λοιπόν σας παρακαλώ.

Εγώ θα πάρω κοντά μου το βιβλίο  της Μαρίας «Το χρυσάφι της γης μου» και τα υπόλοιπα  βιβλία της. Μου τα ζητήσανε οι ναυτικοί. Θα τα περάσουνε σε όλο τον κόσμο. Θα γίνει το βιβλίο της Μαρίας, παγκόσμιο. Οι ήρωες της Μαρίας που  είναι στεριανοί, θα γίνουνε θαλασσινοί. Θα  γίνουν παγκόσμιοι.

Παρακαλώ , Μαρία μου, μη σταματήσεις!

Να έχεις την υγειά σου μαζί με τον Γιάννη σου και τα παιδιά σας.  Και θα πω για  τελευταία κουβέντα μια φράση από ένα διήγημα της Μαρίας: Μαρία, «Αιέν αριστεύειν»!

Δευτέρα, 2 Ιουλίου 2018

(Δακτυλογράφηση και επιμέλεια κειμένου Μαρία Κολοβού Ρουμελιώτη, από ηχητικό ντοκουμέντο).