Ποιητική-Φιλοσοφική Κριτική του Πίνακα «ΑΝΑΖΗΤΩΝΤΑΣ ΤΗΝ ΟΜΟΡΦΙΑ» της Μαρίας Κολοβού Ρουμελιώτη Από τον Rizal Tanjung

 

«ΑΝΑΖΗΤΩΝΤΑΣ ΤΗΝ ΟΜΟΡΦΙΑ- Στα άδυτα του νου» εικαστική δημιουργία της Μαρίας Κολοβού Ρουμελιώτη

Ποιητική-Φιλοσοφική Κριτική του Πίνακα «ΑΝΑΖΗΤΩΝΤΑΣ ΤΗΝ ΟΜΟΡΦΙΑ» της Μαρίας Κολοβού Ρουμελιώτη Από τον Rizal Tanjung

 

Ανάμεσα στα χρώματα της θάλασσας και τις σκιές του χρόνου, η Μαρία Κολοβού Ρουμελιώτη χαράζει ένα τρεμάμενο οπτικό ποίημα: Αναζητώντας την Ομορφιά — Στα Άδυτα του νου.

Στον καμβά της, η ομορφιά δεν είναι κάτι που βρίσκεται‧ είναι κάτι που διαρκώς φεύγει από το βλέμμα, οδηγώντας μας σε έναν λαβύρινθο της ψυχής τόσο βαθύ όσο το ίδιο το Αιγαίο.

Το πρόσωπο της γυναίκας σε αυτόν τον πίνακα -μισό άνθρωπο, μισό ρεύμα- είναι ένα σύγχρονο λείψανο της Αφροδίτης βυθισμένο στα νερά της σύγχρονης συνείδησης.

Από τα μαλλιά της κολυμπούν μικροσκοπικά ψάρια, από τα χείλη της ρέει ένας σιωπηλός στίχος, και γύρω της, πουλιά γλιστρούν σαν σκέψεις που αναζητούν τον δικό τους ουρανό.

Η Μαρία δεν ζωγραφίζει το σώμα. Ζωγραφίζει την ίδια την πράξη της αναζήτησης — αυτή την ακούραστη έρευνα που υπήρξε ο παλμός της ελληνικής φιλοσοφίας και τέχνης από την αρχαιότητα.

---

Κλασική Ομορφιά: Από τον Πολύκλειτο στον Πλάτωνα

Στον κλασικό ελληνικό κόσμο, ομορφιά σήμαινε αναλογία, ισορροπία και κοσμική τάξη. Ο Πολύκλειτος, ο γλύπτης, έγραψε τον Κανόνα του, διδάσκοντας ότι το ανθρώπινο σώμα πρέπει να αντικατοπτρίζει την αρμονία της μουσικής.

Ο Πλάτωνας, στο Συμπόσιο, μίλησε για την ομορφιά ως μια σκάλα προς το θείο — από το σώμα στην ψυχή, από την ψυχή στην ιδέα, από την ιδέα στην αιώνια αλήθεια. Η ομορφιά ήταν ο δρόμος προς τη γνώση, όχι απλώς ηδονή για το μάτι. Ωστόσο, στον πίνακα της Μαρίας, αυτή η ιδέα θρυμματίζεται σαν γυαλί στο χέρι του χρόνου. Το σώμα της γυναίκας δεν είναι πλέον συμμετρικό — διαλύεται στη γεωμετρία και το νερό. Η ομορφιά δεν είναι πλέον στατική αρμονία αλλά μια ζωντανή ανισορροπία.

Η Μαρία μιλάει στον Πλάτωνα στη γλώσσα του εικοστού πρώτου αιώνα:

> «Η ομορφιά δεν είναι μια αιώνια ιδέα αλλά μια συνεχώς μεταβαλλόμενη συνείδηση — σαν τη θάλασσα, ποτέ ακίνητη».

---

Από το Κλασικό στο Μοντέρνο: Η Ρηγματωμένη Αρχιτεκτονική της Ψυχής

Η ελληνική αρχαιότητα γέννησε τέλειες μορφές— τον Δορυφόρο, την Αφροδίτη της Κνίδου, την ηρεμία του Παρθενώνα. Αλλά πέρασαν αιώνες: ο πόλεμος, η νεωτερικότητα, η εκβιομηχάνιση και η πνευματική αναταραχή αντικατέστησαν την ηρεμία του μαρμάρου. Η τέχνη βρήκε ένα νέο πρόσωπο μέσω του Κυβισμού, του Εξπρεσιονισμού και του Σουρεαλισμού.

Η Μαρία απορροφά αυτά τα πνεύματα: το πινέλο της φέρει το ρήγμα του Πικάσο, αλλά και την τρυφερότητα της θάλασσας του Μποτιτσέλι. Στο έργο "Αναζητώντας την Ομορφιά", η γεωμετρία συναντά τον λυρισμό— κάθε αιχμηρή γραμμή μετριάζεται από την απαλότητα των χρωμάτων σε τόνους της θάλασσας. Σαν να ψιθυρίζει: «Η αληθινή ισορροπία δεν είναι η συμμετρία, αλλά η αρμονία μεταξύ πληγής και φωτός.»

---

Συμβολική και Οικολογική Σημασία

Εδώ, τα ψάρια δεν είναι απλά πλάσματα της θάλασσας—είναι σκέψεις που κολυμπούν στο μυαλό. Συμβολίζουν το υποσυνείδητο, όπου το ένστικτο, η μνήμη και η προσευχή συνυπάρχουν. Τα πουλιά από πάνω, εν τω μεταξύ, αντιπροσωπεύουν τη συνείδηση που αναζητά τον παράδεισο των ιδεών της. Ανάμεσά τους στέκεται το ανθρώπινο πρόσωπο - μια γέφυρα ανάμεσα στη γη και τον ουρανό, ανάμεσα στο νερό και τον αέρα, ανάμεσα στο σώμα και τη σκέψη. Το μπλε, το πράσινο και το βιολετί δημιουργούν μια πνευματική ατμόσφαιρα - έναν χώρο όχι ρεαλιστικό αλλά υπερβατικό. Οι πορώδεις υφές του αποκαλύπτουν μια βιολογική αλήθεια: είμαστε υδρόβια όντα που μαθαίνουμε να αναπνέουμε στη γη του πολιτισμού.

Μέσα σε κάθε πόρο χρώματος, η Μαρία φυτεύει μια οικολογική συνείδηση: η ομορφιά μπορεί να βρεθεί μόνο όταν η ανθρωπότητα συμφιλιωθεί με τη φύση της.

Ελληνική Φιλοσοφία σε έναν Σύγχρονο Καθρέφτη

Αυτός ο πίνακας είναι ένας διάλογος μεταξύ της Μαρίας και των αρχαίων φιλοσόφων.

Από τον Πλάτωνα δανείζεται την ιδέα της ομορφιάς ως μονοπάτι προς την αλήθεια.

Από τον Ηράκλειτο κληρονομεί την πεποίθηση ότι όλα τα πράγματα ρέουν - ότι η αληθινή ομορφιά γεννιέται από την αλλαγή, όχι από τη μονιμότητα.

Από τον Αριστοτέλη απηχεί την ιδέα ότι η τέχνη είναι μίμηση - όχι μίμηση της πραγματικότητας, αλλά ανακάλυψη νοήματος από κάτω της.

Ωστόσο, η Μαρία, ως σύγχρονη καλλιτέχνης, προσθέτει ένα νέο κεφάλαιο σε αυτή την καταγωγή: η ομορφιά σήμερα είναι μια διασπασμένη επίγνωση που φωτίζεται από το θάρρος.

Ζωγραφίζει έναν σύγχρονο κόσμο που έχει χάσει τους μύθους του, ωστόσο μέσα σε αυτή την απώλεια, μια μικρή φλόγα ελπίδας εξακολουθεί να τρεμοπαίζει.

---

Ομορφιά Αναζητείται, Δεν Βρέθηκε

Ο τίτλος «Αναζητώντας την Ομορφιά» δεν είναι μια δήλωση αλλά ένα ερώτημα. Θέτει στον κόσμο το ερώτημα: «Μπορεί η ομορφιά να υπάρχει ακόμα μέσα στον θόρυβο της εποχής μας— ανάμεσα σε γυάλινες οθόνες, αλγόριθμους και τον θάνατο του νοήματος;»

Η Μαρία απαντά όχι με θεωρία αλλά με χρώμα.

Γράφει μια θεολογία του φωτός στη γλώσσα της χρωστικής, μετατρέποντας το χρώμα σε προσευχή και τη πινελιά σε διαλογισμό. Στα χέρια της, η ομορφιά γίνεται ένα πνευματικό προσκύνημα— ένα ταξίδι από τον εαυτό στον κόσμο, από το σώμα στην ιδέα, από το θραύσμα στην ολότητα.

---

Η Αφροδίτη Γίνεται Θάλασσα

Επιτέλους καταλαβαίνουμε: αυτό δεν είναι ένα πορτρέτο μιας γυναίκας, αλλά ένας νέος μύθος της Αφροδίτης— της θεάς της ομορφιάς, που ξαναγεννιέται όχι από τον αφρό της θάλασσας αλλά από τη συνείδηση που έχει διασπαστεί από τη νεωτερικότητα.

Η Μαρία Κολοβού Ρουμελιώτη, ζωγράφος και ποιήτρια της Ελλάδας, μετέτρεψε την ομορφιά από ένα στατικό ιδανικό σε μια ζωντανή αναζήτηση— μια γέφυρα μεταξύ της κλασικής φιλοσοφίας και της ανθρώπινης κατάστασης του σήμερα.

Μέσα στον καμβά της, η ελληνική θάλασσα συναντά τα παγκόσμια ρεύματα, ο αρχαίος μύθος συνομιλεί με την ψηφιακή ψυχή, και η ομορφιά παύει να είναι ένα τέλος— γίνεται ο μάρτυρας του ατελείωτου ταξιδιού του πνεύματος μέσα από το γαλάζιο αιώνιο φως.

---

«Αναζητώντας την Ομορφιά» — Αναζητώντας την Ομορφιά

II.

Η Ομορφιά ως Κίνηση, Όχι ως Προορισμός

Μπροστά στον καμβά της Μαρίας Κολοβού Ρουμελιώτη, στεκόμαστε ανάμεσα σε δύο κόσμους: από τη μία πλευρά, το γαλάζιο του Αιγαίου που αντηχεί με αρχαίους μύθους και φιλοσοφία• από την άλλη, τα ανήσυχα κύματα της νεωτερικότητας που κλονίζουν τα όρια μεταξύ σώματος, νου και ταυτότητας. Το έργο της, Αναζητώντας την Ομορφιά, δεν προσφέρει απαντήσεις—μόνο ένα ερώτημα που τρέμει την ανθρώπινη συνείδηση: μπορεί ακόμα να βρεθεί η ομορφιά σε μια εποχή που έχει ξεχάσει το νόημά της;

Η Μαρία δεν ζωγραφίζει την ολοκληρωμένη ομορφιά. Ζωγραφίζει την ίδια την αναζήτηση— με χρώμα ως προσευχή, μορφή ως διαλογισμό και χώρο ως τρεμάμενη ψυχή.

---

Ελληνική Αισθητική: Η Ομορφιά ως Κοσμική Ισορροπία

Στην ελληνική παράδοση, η ομορφιά (κάλλος) δεν ήταν μόνο οπτική αλλά και ηθική και κοσμική. Ο Πολύκλειτος κατασκεύασε το ιδανικό σώμα με μαθηματική αναλογία• Ο Φειδίας σμίλευσε τον Παρθενώνα με θεϊκή συμμετρία• Ο Πλάτωνας έγραψε ότι η αληθινή ομορφιά είναι μια σκάλα προς τον αγαθόν - το Καλό και το Αληθινό. Η ομορφιά ήταν αντικειμενική και καθολική, μια αντανάκλαση της κοσμικής τάξης (κόσμου). Η τέχνη ήταν ένας δρόμος προς τον Θεό - μέσω της αρμονίας, όχι της πίστης. Αλλά καθώς ο κόσμος γινόταν μοντέρνος, η τελειότητα ράγισε. Τα ιδανικά σώματα υποτάχθηκαν στις ανήσυχες ψυχές. Η συμμετρία έδωσε τη θέση της στον κατακερματισμό. Από αυτό το κάταγμα, γεννήθηκε η μοντέρνα τέχνη - όχι από την τάξη, αλλά από την αναζήτηση μέσα στο χάος.

---

Από το Μάρμαρο στη Συνείδηση

Η Μαρία βρίσκεται στο σταυροδρόμι δύο ιστοριών: κόρη του μαρμάρου του Παρθενώνα, αλλά εγγονή του κύβου του Πικάσο και του στροβίλου του Καντίνσκι.

Στο έργο της, το γυναικείο σώμα δεν είναι πλέον ένα τέλειο άγαλμα αλλά ένας σπασμένος χάρτης. Κάθε χρωματικό πεδίο είναι ένα θραύσμα ψυχής. Κάθε σπασμένη γραμμή, μια μνήμη που αρνείται τη διαγραφή.

Όπως είπε ο Ηράκλειτος: «Τα πάντα ρέουν. τίποτα δεν μένει ακίνητο». Η ομορφιά της Μαρίας, επίσης, ρέει - ασταθής, αβέβαιη και επομένως βαθιά ανθρώπινη.

---

Οπτικός Συμβολισμός: Η Θάλασσα ως Νους, το Ψάρι ως Μνήμη

Εδώ, η θάλασσα δεν είναι το φόντο αλλά η ίδια η συνείδηση. Το πρόσωπο της γυναίκας αναδύεται από το νερό, κατοικημένο από ψάρια - σύμβολα του υποσυνείδητου, της εσωτερικής ζωής.

Ένα πουλί αιωρείται κοντά, ενσαρκώνοντας τον νου, την ελληνική έννοια της λογικής που τείνει προς τον ουρανό.

Μέσα από αυτό, η Μαρία υφαίνει μια μεγάλη μεταφορά: ο άνθρωπος στέκεται ανάμεσα σε δύο πόλους - το βάθος του ενστίκτου και το ύψος της λογικής, το σώμα και το πνεύμα, η θάλασσα και ο ουρανός.

Για τη Μαρία, η ομορφιά δεν είναι ήρεμη ισορροπία αλλά αιώνιος διάλογος μεταξύ αυτών των πόλων της ύπαρξης.

---

Ελληνική Φιλοσοφία στον Σύγχρονο Διάλογο

Σε αυτό το πλαίσιο, το «Αναζητώντας την Ομορφιά» μιλάει στην κλασική φιλοσοφία σε μια νέα γλώσσα. Δανείζεται την έννοια της ομορφιάς του Πλάτωνα ως μονοπάτι προς τις ιδέες, ωστόσο αποπνέει υπαρξιακή επίγνωση: τώρα δεν ζούμε σε ένα σταθερό σύμπαν αλλά σε αβεβαιότητα.

Στα χέρια της Μαρίας, η ομορφιά γίνεται ένα φαινομενολογικό γεγονός - προκύπτει στην πράξη της συνείδησης, στη συνάντηση μεταξύ ζωγράφου και θεατή. Το έργο της απηχεί το όραμα του Πλωτίνου για την εκπόρευση: ότι κάθε όμορφη μορφή ακτινοβολεί από τη θεϊκή πηγή, αλλά στον σύγχρονο κόσμο, αυτή η λάμψη τρεμοπαίζει σε αποχρώσεις του μπλε—ανάμεσα στην καταστροφή και την ελπίδα.

---

Χρώμα, Υφή και Δομή: Ένα Ποίημα Θάλασσας και Φωτός

Η παλέτα της είναι δροσερή και ρευστή— γαλάζιο, σμαραγδί, βιολετί, αγγιγμένο με χρυσό— χρώματα γεννημένα από την ελληνική θάλασσα αλλά ζωντανά κάτω από το παγκόσμιο φως.

Η υφή είναι απαλή αλλά και ανήσυχη• το πινέλο της κινείται σαν παλίρροια—άλλοτε ήρεμο, άλλοτε σπάσιμο.

Η σύνθεση δεν είναι ορθολογική αλλά οργανική, ένας ζωντανός οργανισμός που προσκαλεί το μάτι όχι μόνο να δει αλλά και να ταξιδέψει: από την επιφάνεια στο βάθος, από τη μορφή στο νόημα.

---

Η Αφροδίτη στην Ψηφιακή Εποχή

Το «Αναζητώντας την Ομορφιά» είναι ένα απαλό μανιφέστο για μια εποχή που έχει χάσει την αίσθηση της ομορφιάς. Η Μαρία ανασταίνει την Αφροδίτη—όχι ως αρχαίο μύθο, αλλά ως τη συνείδηση της εποχής μας: μια γυναίκα που γεννήθηκε από τη θάλασσα της σκέψης και της τεχνολογίας, από τον αφρό της μνήμης και τη σκόνη του ψηφιακού.

Στα χέρια της Μαρίας, η Αφροδίτη δεν είναι πλέον τέλεια— αλλά ζωντανή, αναπνέοντας ανάμεσα σε φυσαλίδες χρώματος, αμφισβητώντας την αντανάκλασή της στον καθρέφτη του κόσμου.

Εδώ βρίσκεται ο παλμός αυτού του έργου: η ομορφιά δεν είναι αντικείμενο αλλά ταξίδι της ψυχής• κάθε άνθρωπος είναι ένας προσκυνητής που περπατάει κατά μήκος της ακτής της δικής του συνείδησης, αναζητώντας ένα φως που λαμπυρίζει μόνο ως αντανάκλαση στην επιφάνεια του νερού.

---

III.

Διάλογος μεταξύ Μύθου και Νεωτερικότητας

Στο έργο «Αναζητώντας την Ομορφιά», η Μαρία Κολοβού Ρουμελιώτη χαράζει όχι μόνο το χρώμα αλλά και την καταγωγή της ελληνικής φιλοσοφίας — μεταμορφωμένη σε αφηρημένα σώματα και αρχαίους ψιθύρους της θάλασσας.

Οι γυναίκες χωρίς πρόσωπο, συγχωνευμένες με ψάρια και νερό, αντικατοπτρίζουν μια ελληνική ανθρωπότητα που από καιρό ατενίζει τη θάλασσα για να κατανοήσει τον εαυτό της.

Στην κλασική σκέψη, η ομορφιά (το κάλλος) ήταν η αρμονία του σώματος και της ψυχής. Αλλά η Μαρία, ζωγράφος και ποιήτρια, αποδομεί αυτή την αρμονία. Την αντικαθιστά με την ασυμφωνία — την καταστροφή της μορφής που γεννά μια νέα αισθητική: ομορφιά που δεν είναι πλέον αγνή αλλά έχει επίγνωση του δικού της σπασίματος. Όπου η κλασική τέχνη αναζητούσε την αλήθεια μέσα από την τελειότητα — ισορροπημένους μύες, μαθηματικό φως — η Μαρία αναζητά την αλήθεια μέσα από τη θραύση. Μετατρέπει τα πρόσωπα σε θραύσματα χρώματος. Το μπλε και το πράσινο διαλύονται σε χρυσές λάμψεις ψαριών που περνούν. Αυτός δεν είναι πλέον ο γεωμετρικός κόσμος του Ευκλείδη, αλλά ο ρευστός κόσμος του σύγχρονου πνεύματος - ένας μετα-πλατωνικός ωκεανός όπου οι ιδέες δεν επιπλέουν πλέον από πάνω, αλλά βυθίζονται μέσα στο ανθρώπινο μυαλό.

Οι γυναίκες της είναι σαν την Ψυχή χωρίς Έρωτα. Τα πρόσωπά τους διαβρωμένα από το ρεύμα και τον χρόνο. Τα ψάρια που τις περιβάλλουν είναι σύμβολα βυθισμένης συνείδησης, θραύσματα εγωιστικής μορφής. Το παράδοξο της μπλε γαλήνης και του τρεμουλιαστού κίτρινου φωτός δημιουργεί μια διαλεκτική - ηρεμία και ανησυχία, ακινησία και κίνηση.

Η Μαρία μιλάει με χρώματα όπως οι Έλληνες φιλόσοφοι μιλούσαν με έννοιες.

Επιστρέφει στο παλαιότερο ερώτημα: Τι είναι η ομορφιά;

Για τον Σωκράτη, ήταν η καλοσύνη. Για τον Πλάτωνα, μια αντανάκλαση του ιδανικού. Αλλά για τη Μαρία, είναι η ίδια η αναζήτηση - αναζητώντας, το ρήμα που σημαίνει «συνεχίζω να αναζητώ».

Σε έναν κόσμο κορεσμένο με τεχνητές εικόνες, μας υπενθυμίζει: η ομορφιά δεν μπορεί να συλληφθεί, μόνο να προσεγγιστεί, σαν ένα κύμα που υποχωρεί τη στιγμή που το αναζητούμε.

---

Από τη Μίμηση στη Μεταφορά

Η Μαρία σηματοδοτεί τη μετάβαση από τη μίμηση στην αποκάλυψη. Ενώ οι κλασικοί ζωγράφοι μιμούνταν την πραγματικότητα, η σύγχρονη καλλιτέχνιδα αποκαλύπτει τι κρύβεται πίσω από αυτήν. Στέκεται ανάμεσα σε δύο εποχές - την αρχαία και τη φουτουριστική, την ιδανική και τη διασπασμένη. Οι απαλές αλλά πολυεπίπεδες πινελιές της σχηματίζουν μια γέφυρα μεταξύ μυθολογίας και νεωτερικότητας, μεταξύ Πυθαγόρα και Πικάσο, ανάμεσα σε παγωμένο μάρμαρο και τρεχούμενο νερό.

Το έργο της αντανακλά τον ευρύτερο μετασχηματισμό της παγκόσμιας τέχνης σήμερα - από τη συμμετρία του σώματος στη συμμετρία της ψυχής, από την ιδανική ομορφιά στην υπαρξιακή ομορφιά. Φέρνει την αρχαία φωτιά της φιλοσοφίας στη μοντέρνα παλέτα, και μέσα σε αυτά τα μπλε και τα χρυσά, η ομορφιά γεννιέται ξανά - όχι από την τελειότητα, αλλά από την ατελείωτη αναζήτηση.

---

Δυτική Σουμάτρα, Ινδονησία, 2025.

Rizal Tanjung

Ο Rizal Tanjung είναι καλλιτέχνης και πολιτιστική προσωπικότητα που γεννήθηκε στην Παντάνγκ στις 5 Φεβρουαρίου 1959 και έχει αφιερώσει τη ζωή του στις τέχνες από το 1975. Συνέχισε τις σπουδές του στην Ινδονησιακή Σχολή Καλών Τεχνών (SSRI) στην Παντάνγκ και συνέχισε το καλλιτεχνικό του ταξίδι ιδρύοντας το Teater Moeka το 1979, το οποίο αργότερα μετατράπηκε σε Old Track Teater το 2004. Ως κεντρική προσωπικότητα στην ανάπτυξη των τεχνών στη Δυτική Σουμάτρα, έχει σκηνοθετήσει 63 θεατρικές παραγωγές σε διάφορες περιοχές της Ινδονησίας. Εκτός από το έργο του στο θέατρο, είναι ενεργός συγγραφέας, του οποίου τα έργα έχουν δημοσιευτεί τόσο σε τοπικά όσο και σε εθνικά έντυπα μέσα. Τα γραπτά του εκτείνονται σε θεατρικά έργα, διηγήματα, σειριοποιημένες ιστορίες, ποίηση, πολιτιστικά άρθρα και άρθρα για την ανάπτυξη παραδοσιακών, μοντέρνων και σύγχρονων τεχνών.